درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم
درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم تا بهترين نتيجه را کسب نمائيم؟ دپارتمان زيست حرف آخر براي يادگيري بهتر زيست پيشنهاداتي ارائه کرده است. تاکنون در اين باره که زيست شناسي مهم ترين درس رشته علوم تجربي در آزمون سراسري است، بارها صحبت شده و بيان تاثير آن در تراز و رتبه داوطلب، تکرار مکررات خواهد بود. اما با اين حال اشاره اي مختصر و اجمالي براي تاکيد بيشتر به مطالعه اصولي زيست و لزوم توجه به اين درس براي نتيجه گيري بهتر، خالي از لطف نمي باشد. استاد شعباني و شاکري اساتيد زيست حرف آخر تجربيات خود را به اشتراک گذاشته اند.
همانطور که شما نيز مي دانيد، زيست شناسي از دروس داراي ضريب بالا براي داوطلبان تجربي است که در قبولي رشته هايي که نيازمند کسب رتبه هاي عالي در کنکور مي باشند، نقش پررنگي دارد. از همين رو بايد مطالعه اين درس به صورت روزانه در برنامه درسي قرار بگيرد و حداقل يک چهارم از کل زمان مطالعه هفتگي به اين درس اختصاص يابد. اين مدت زمان مي تواند شامل خواندن مطالب کتاب، محتواي منابع و درسنامه هاي زيست و همچنين زدن تست باشد. اگر اين پرسش براي شما نيز مطرح است که درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم و مراحل صحيح خواندن آن به چه صورت است، با ما تا انتهاي اين مقاله همراه باشيد.
خواندن فصل به فصل بهتر است يا ترکيبي؟
قبل از هر چيز بهتر است اين مسئله را مورد بررسي قرار بدهيم که بهتر است زيست را به صورت ترکيبي بخوانيم و يا اينکه فصل به فصل پيش برويم؟ اساسأ مطالعه زيست به هريک از اين دو صورت، صحيح است و درصورتي که رويه شما براي خواندن اين درس به يکي از اين دو شيوه مي باشد، بهتر است همان را ادامه دهيد. درواقع بيش از اينکه روش و نحوه خواندن زيست مهم باشد، اين ميزان يادگيري و بازدهي شما است که بايد مورد توجه قرار بگيرد. بنابراين روشي که با افزايش بازدهي شما همراه باشد، بهترين خواهد بود.
اما به طور کلي خواندن ترکيبي يا مبحثي درس زيست در ارتقاء سطح يادگيري يا همان بازدهي فرد، تاثير بيشتري دارد. لذا بايستي ابتدا تمامي مباحث را از يکديگر تفکيک نموده و سپس به مطالعه عميق و مفهومي آنها بپردازيم. بنابراين براي اينکه بدانيم درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم بايد مطالعه مفهومي و ترکيبي زيست را ياد بگيريم.
اکنون که دانستيم هردو روش مطالعه زيست درست هستند، قصد داريم در ادامه شيوه خواندن هريک را مورد ارزيابي قرار داده و آموزش دهيم. در ابتدا به سراغ خواندن مبحثي يا ترکيبي زيست مي رويم.
نحوه مطالعه مباحث زيست کنکور
همانطور که گفته شد در اين روش ابتدا بايد تمامي مباحث موجود در فصل هاي مختلف زيست، از يکديگر تفکيک شده و سپس ترتيب خواندن آنها را شرح دهيم. اين کاري است که اکثر رتبه برترهاي کنکور تجربي به آن توجه خاصي دارند و با دقت انجام مي دهند. لذا در ابتدا و براي اينکه بدانيم مباحث درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم به تفکيک آنها پرداخته ايم.
دسته بندي مباحث زيست شناسي
5 فصل از کتاب زيست کنکور در سه پايه تحصيلي رشته تجربي شامل، فصل هاي 6 و 7 پايه دهم، 8 و 9 پايه يازدهم و فصل 6 پايه دوازدهم، زيست گياهي هستند. زيست گياهي حرف آخر به صورت مجزا توسط استاد هومن روان تدريس شده است.
زيست ژنتيک نيز از 5 فصل تشکيل گرديده که تنها در زيست پايه هاي يازدهم و دوازدهم مشاهده مي شود و شامل فصل هاي 6 و 7 زيست يازدهم و فصل هاي 1 و 3 و 4 زيست دوازدهم مي باشند. پکيج ژنتيک حرف آخر با روش هاي پويانمايي توسط استاد شعباني و شاکري تدريس شده است
اين مباحث نيز مجموعأ 6 فصل از کتاب زيست را به خود اختصاص داده که دربردارنده فصل يک زيست دهم به انضمام گفتار 2 اين کتاب و همچنين فصل هاي 1، 2، 5، 6 و 7 زيست دوازدهم هستند.
در فصل هايي از کتاب زيست نيز مکررأ به مباحث زيست جانوري و انساني برخورد مي کنيم که شامل فصل هاي 1 تا 5 زيست دهم و فصل هاي 1، 2، 3، 4، 5 و 7 زيست يازدهم مي باشند.
اکنون با دسته بندي فصل هاي مرتبط و داراي مباحث يکسان، بهتر مي دانيم که درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم تا نتيجه بگيريم. درواقع با اين کار، ضمن آشنايي و تسلط بر مباحث زيست کنکور در فصول مختلف، مي توان براي چگونگي خواندن آنها و ترتيب مطالعه اين مباحث، برنامه ريزي بهتري داشت.
ترتيب خواندن مباحث زيست
در دنباله پاراگراف قبل که براي مطالعه راحت تر، زيست را در دسته هاي ژنتيک، گياهي، جانوري و انساني، سلولي و ملکولي، قرار داده و بخش بندي کرديم، نوبت به مطالعه آنها به ترتيبي مي رسد که شرح خواهيم داد. توصيه ما اين است که ابتدا به سراغ خواندن مباحث جانوري و انساني و زيست سلولي و مولکولي برويد. هر چند که در برنامه قطاري حرف آخر نحوه مطالعه از زيست دهم تا دوازدهم توضيح داده شده است.
بر اين اساس بايد به ترتيب زير براي خواندن زيست اقدام نمائيد:
- قدم اول، خواندن کامل و دقيق فصل هاي 1 تا 5 زيست دهم که شامل مباحث جانوري و انساني است.
- سپس به مطالعه فصل 1 تا 5 زيست يازدهم از همان مبحث جانوري و بدن انسان بپردازيد.
- در ادامه زيست دوازدهم يا زيست سلولي و مولکولي به غير از فصول 3 و 4 که مربوط مي شود به ژنتيک را مطالعه نمائيد.
در دنباله اين موضوع که درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم و پس طي مراحل بالا، تقريبأ موفق به خواندن تمام مباحث زيست سلولي و مولکولي، بدن انسان و جانوري خواهيم شد. از اين پس مي توانيد به مطالعه بخش هاي مربوط به زيست گياهي و ژنتيک بپردازيد. البته شما مي توانيد ترتيب فوق را به صورت برعکس انجام دهيد. به اين معني که ابتدا مباحث ژنتيک و گياهي را بخوانيد و سپس به سراغ ساير بخش ها برويد.
به اين ترتيب که:
- ابتدا فصل 6 و 7 زيست دهم و 8 و 9 زيست يازدهم که ارائه دهنده مباحث گياهي زيست کنکور هستند را مطالعه نمائيد.
- سپس به خواندن فصل 6 و 7 زيست يازدهم و 3 و 4 زيست دوازدهم که دربردارنده مباحث ژنتيک مي باشند، بپردازيد.
تا اين بخش از مقاله دانستيم که مباحث زيست و ترتيب مطالعه فصل هاي آن به چه صورت است. در ادامه اين محتوا و براي پاسخ به اين سوال که درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم به روش مطالعه فصل به فصل کتاب و ارائه برخي راهکارها و پيشنهادات براي افزايش کيفيت مطالعه و بازدهي خواهيم پرداخت.
مراحل مطالعه فصل به فصل کتاب زيست
روش خواندن هر فصل از زيست شناسي براي کنکور به شرح زير است:
?- در مرحله اول بايد هر فصل از کتاب را يک بار به طور کامل بخوانيد.
?- سپس هر فصل را متناسب با کتاب تست خود، تقسم بندي کنيد.
?- اکنون هريک از اين بخش ها را با دقت خوانده و زير نکات مهم خط بکشيد.
?- در اقدام بعدي در اين راستا که درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم و براي يادگيري بهتر مطالب مي توانيد از منابع کمکي و درسنامه هاي زيست نيز استفاده کنيد.
?- در اين مرحله نوبت به تست زني مي رسد. درواقع پس از اتمام هر فصل از کتاب، بايد تست هاي مربوط به همان فصل را حل کنيد. اگر هنوز در زدن تست دچار مشکل هستيد، زياد مهم نيست چون در حال حاضر، هدف يادگيري بهتر است.
?- نکات مهم مربوط به هر بخش را که با کشيدن خط استخراج کرده ايد، يادداشت کنيد.
?- اکنون با اتمام اين مراحل براي هر فصل به خوبي مي دانيم که هر فصل از درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم و مي توانيم به سراغ فصل بعدي رفته و همين مسير را اجرا کنيم.
?- براي دوره فصل هاي خوانده شده نيز تنها کافيست يک بار ديگر مطالب همان فصل را به همراه نکاتي که استخراج و يادداشت کرده ايد، مطالعه نمائيد. سپس با گذشت حداقل ?? ساعت به سراغ تست هاي مفهومي همان فصل برويد. در هنگام مشاهده جواب تست ها، پاسخ تشريحي آنها را نيز بخوانيد. به اين ترتيب ضمن يک مرور دوباره و يادگيري نکات جديد، علت جواب هاي اشتباه خود را نيز مي فهميد.
?- در پايان اين مراحل و پس از انجام کليه موارد فوق، خلاصه نويسي را فراموش نکنيد.
نکته: بهتر است در هنگام خواندن درس زيست، مدت زمان مطالعه هر فصل را يادداشت کنيد تا در ماه هاي نزديک به کنکور و هنگام جمع بندي بدانيد که براي مرور هر فصل به چه مقدار زمان نياز داريد.
خلاصه نويسي زيست کنکور
هدف و نحوه انجام خلاصه نويسي زيست کنکور با ساير دروس مانند رياضي و يا فيزيک متفاوت مي باشد. درواقع خلاصه نويسي دروسي همچون فيزيک و رياضي با هدف افزايش سرعت عمل دوره مطالب و نکات مهم بوده و براي مرور چندين باره درس کمک بزرگي محسوب مي شود. اما هدف از خلاصه نويسي درس زيست، ايجاد يک تسلط کلي بر روي محتواي هر فصل است و اينکه پيش از دوره هر فصل، يک ديد کلي از اطلاعات آن در اختيار داشته باشيم. در حقيقت، به اين وسيله مطالب هر فصل به شکلي پايدار در ذهن ما تثبيت مي گردند و در حين مطالعه کتاب نيز، تمرکز و توجه بر روي جزئيات مهم کتاب، بيشتر مي شود.
حالا که يادگرفتيم که درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم بايد به خلاصه نويسي و يادداشت برداري از نکات مهم و به درد بخور نيز توجه داشته و با هر بار خواندن کتاب، نکات و خلاصه هر فصل را نيز مرور کنيم. براي خلاصه نويسي بهتر مطالب، کتاب الگو تا رتبه حرف آخر نيز ارائه شده است.
لزوم خواندن کتاب درسي در کنار منابع زيست
معمولا اين سوال نيز بسيار پرسيده مي شود که آيا با وجود منابع کمک درسي متنوعي که تعدادشان کم نيست و البته برخي از آنها کيفيت آموزشي بالايي دارند، خواندن کتاب درسي زيست لزومي دارد؟ يا اينکه تنها خواندن درسنامه ها و منابع کمکي، کفايت مي کند؟ نظر تمام کارشناسان کنکور به طور قطعي بر اين است که به رغم استفاده از بهترين منابع آموزشي و کمک درسي، بازهم به هيچ عنوان از کتاب درسي و محتواي آن نبايد غافل شويد. درواقع همانطور که از نام کتب کمک آموزشي مشخص است، آنها مکمل مطالبي هستند که در کتاب درسي ارائه مي گردد.
شايد بپرسيد، منابع درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم و چطور به طور همزمان از هردوي آنها استفاده کنيم؟ شما بايستي پس از هربار مطالعه درس زيست و به ويژه پس از هر فصل به سراغ درسنامه هاي زيست و يا ساير منابع آموزشي رفته و يک بار ديگر درس مورد نظر را از اين طريق مطالعه کنيد. اين کار مي تواند بنا به نياز داوطلب چند بار تکرار شود. به اين ترتيب، پس از برخورد با نکات جديد مي توانيد آنها را يادداشت نموده و در مطالعات بعدي و پيش از خواندن درس جديد آنها را مرور کنيد.
اصول مطالعه و يادگيري درس زيست
پس از آشنايي با ترتيب خواندن مباحث زيست و همچنين نحوه مطالعه فصل به فصل اين درس و خلاصه نويسي آن، بد نيست يک برنامه کلي از چگونگي خواندن اين درس و عملکرد خود در هنگام مطالعه نيز داشته باشيم. در اين صورت به خوبي مي دانيم که مباحث و هر فصل از درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم تا ملکه ذهن ما گردند. بر اين اساس، مراحل پروسه مطالعه درس زيست از قرار زير مي باشد:
زيست، درسي حفظي و مفهومي است که خواندن آن بايد ترکيبي از يادگرفتن مطالب و حفظ کردن آنها باشد. به اين معني که ابتدا بايد درس را خوب بفميد تا بتوانيد آن را حفط کنيد.
اين اقدام براي آشنايي کلي با مطالب پيش رو صورت مي گيرد به ويژه براي افرادي که اولين بار قصد خواندن زيست را دارند. به اين صورت که نگاهي تيتروار به عناوين فصل و اشکال و قسمت هايي که بولد شده اند، بياندازيم.
فهميدن مطالب به طور دقيق و عمقي بدون توجه به سرعت و ريتم مطالعه، اصل مهمي است که کمک مي کند ياد بگيريم درس زيست را براي کنکور چگونه بخوانيم و ياد بگيريم.
در اين مرحله، هر پاراگراف را يکبار بخوانيد سپس آن را براي خود بازگو کرده تا کاملا ياد بگيريد. دقت در جملات مهم و عبارات کليدي براي يادگيري عميق و اصولي الزامي است.
اکنون نوبت به حفظ کردن متن و تسلط بر محتواي کتاب مي رسد. تنها در صورتي مي توانيد خط به خط مطالب کتاب زيست را حفظ کنيد که قبلا آنها را ياد گرفته باشيد. درواقع بايد در هنگام حفظ کردن، تمام سطرها در ذهن شما تداعي شوند. در غير اين صورت نياز به تکرار بيشتر و درک بهتر مطالب داريد. سعي کنيد سرعت خواندن خود را افزايش دهيد اين کار موجب افزايش دقت و همچنين تداعي سريع تر سطرهاي بعدي در ذهن مي شود.
